Χρήστος Σταϊκούρας: Οι σύγχρονες μεταφορές και οι ανθεκτικές υποδομές ισχυροποιούν τον γεωπολιτικό και οικονομικό ρόλο της Ελλάδας

Τις προτεραιότητες της Κυβέρνησης με στόχο την ενίσχυση της συνδεσιμότητας στις μεταφορές και της ανθεκτικότητας των υποδομών παρουσίασε, σήμερα, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Χρήστος Σταϊκούρας, στο ετήσιο Επενδυτικό Συνέδριο της Capital Link για την Ελλάδα, με τίτλο «25th Annual Capital Link Invest in Greece Forum», που πραγματοποιείται στη Νέα Υόρκη.

Κατά την τοποθέτησή του, ο κ. Σταϊκούρας αναφέρθηκε στην πρόοδο της ελληνικής οικονομίας παρά τις εξωγενείς προκλήσεις, επισημαίνοντας τον καθοριστικό ρόλο του τομέα των υποδομών και μεταφορών στην ισχυροποίηση του περιφερειακού γεωπολιτικού ρόλου της χώρας, αλλά και στην οικονομική της μεγέθυνση.

Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών παρουσίασε το χρονοδιάγραμμα  υλοποίησης των έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη και τις πηγές χρηματοδότησης που αξιοποιεί η Κυβέρνηση γι’ αυτόν τον σκοπό, αλλά και για την αποκατάσταση των ζημιών από τις εκτεταμένες φυσικές καταστροφές.

Ο κ. Σταϊκούρας ανέλυσε το πρόγραμμα ανάταξης του ελληνικού σιδηρόδρομου μέσω της διοικητικής αναδιάρθρωσης και της υποστήριξης νέων έργων στο πλαίσιο του Διευρωπαϊκού Δικτύου – Μεταφορών (ΔΕΔ – Μ), ενώ περιέγραψε τις πρωτοβουλίες για την προώθηση των «πράσινων» μεταφορών μέσω των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) της ηλεκτροκίνησης και της ανανέωσης του στόλου των αστικών συγκοινωνιών.

Όσον αφορά στην ανθεκτικότητα των υποδομών, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών ανέπτυξε τα οφέλη από τη δημιουργία του Μητρώου Γεφυρών και την εισαγωγή της τεχνολογίας μοντελοποίησης, που συστηματοποιεί όλη την πληροφορία στον κύκλο ζωής ενός έργου.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστου Σταϊκούρα και η ανεπίσημη μετάφραση της:

I would like to thank Mr. and Ms. Bornozi for inviting me in the 25^th Annual Capital Link Forum.

A unique, prestigious event, that takes place at a time when the Greek economy is being upgraded, becomes stronger and shows remarkable resilience.

This is exactly what I promised you, a year ago, from the same podium.

This is an achievement primarily due to the sacrifices of the Greek society, combined with the prudent fiscal policy followed over the recent years, the successful handling of consecutive external crises, as well as the political stability.

However, despite the positive outlook and the promising prospects of the Greek economy, we should remain prudent and proactive on our decisions, as the international economy is showing signs of slowing down, fiscal risks in some European countries are increasing, inflation – although decelerating – continues to remain high internationally, while the restrictive monetary policy has a negative impact on credit expansion.

In this economic environment, the political leadership of the Ministry of Infrastructure and Transport, in line with the Government’s priorities, has embarked on an effort to enhance connectivity in transport and resilience in infrastructure, aiming subsequently to lever Greece’s regional geopolitical and economic role.

Our strategy is based on some priorities:

1^st Priority: Implementing many small and large-scale projects throughout the country.

Thessaloniki Metro is expected to be operational in the second half of 2024.

A significant section of the Central Greece highway, E-65, will be handed over in the first semester of 2024.

Patra – Pyrgos highway is progressing and is expected to be completed in 2025.

The road connection from Aktio to Amvrakia will be handled over in the first weeks of 2024.

The Northern Road Axis of Crete and the new Kasteli Airport are advancing.

The construction of Thessaloniki Flyover has begun.

The Ioannina – Kakavia and the Lamia – Karpenisi highways were re-tendered.

The Bralos – Amfissa road axis, which we recently visited with the Prime Minister, has commenced.

And, at the same time, we are implementing 10 major flood-prevention projects, characterized as of national importance.

2^nd Priority: Obtaining funds for the implementation of the projects.

Relevant initiatives are underway to identify and secure funding sources and financial instruments for this purpose.

This involves leveraging national and European funds, with the involvement and contribution of the private sector, through concessions and Public-Private Partnerships.

Some of these are:

·       The funds coming from the national and co-financed segment of the new programming period.

·       The Recovery and Resilience Fund, through the existing allocation of funds and the redistribution of sources.

·       The EU Solidarity Fund, for the restoration of damages in the affected – from natural disasters – areas.

·       The “Connecting Europe Facility”, specifically for the restructuring and modernization of the railway network, as well as its connection with the country’s ports.

·       Lending, with favorable terms, from the European Investment Bank and the Council of Europe Development Bank.

·       Funding from a much healthier and more stable – over the last four years – banking sector, both on the asset and liability side of its balance sheet.

·       And, of course, leveraging the fiscal space, steadily created over the last four years, in the State Budget.

3^rd Priority: Restoring damages from natural disasters in affected areas, by implementing – simultaneously – higher resilience projects.

Our main priorities are schools, the railway network, roads and bridges.

4^th Priority: Controlling and maintaining existing infrastructure projects.

For example, every bridge must be inspected and maintained.

It should be noted that the total cost of repairing a bridge usually exceeds 20 times the cost of inspection, maintenance and early rehabilitation.

Thus, the National Register of Bridges, a platform where all bodies will register the identity and technical data of existing bridges, will be put into operation in 2024.

In this way, their characteristics and maintenance needs will be recorded, for the first time in Greece.

5^th Priority: Reforming the Greek railway.

A new unified public body will be established, with OSE as the core, integrating ERGOSE and partially GAIOSE.

It will fully undertake the role, obligations and responsibilities of a Railway Infrastructure Manager, as described in the European institutional framework.

The new OSE will undertake overall responsibility for safety issues and continuous improvement of railway system, in cooperation with sector’s relevant entities and within the context of implementing a systemic risk analysis, applying EU guidelines and action plan as set up by the Government.

The proposed reform is expected to contribute to more efficient structures and capacity building.

It will lead to attainment of desired high-safety levels, including clear allocation of responsibilities and overall systemic approach.

Moreover, clear workflows and robust decision-making processes for rail projects, enhanced transparency and innovation and all necessary digital tools for better coordination of projects during planning and execution phase will be executed.

6^th Priority: Building a long-term strategic plan for the Greek railway.

Our strategy concerns the completion of a sustainable rail network as part of the TEN-T, through extension and modernization of existing infrastructure and connections with EU countries and neighboring third countries.

Thus, we are launching Greece’s participation in the new railway Corridors, such as the “3 Seas”, namely the “Baltic Sea – Black Sea – Aegean Sea”, as well as the “Western Balkans – Eastern Mediterranean” one, we promote the project for the railway connection “Thessaloniki – Kavala – Alexandroupoli – Burgas – Varna – Rousse”, and we participate in the discussions for alternative routes of Ukrainian grain exports, with the formation of a solidarity lane that will connect Ukraine with our country, taking advantage of the Alexandroupoli port.

7^th Priority: Renewing the public bus fleet.

We have initiated the procurement of 250 new electric buses in Athens and Thessaloniki, a process expected to be completed by end April 2024.

At the same time, two more tenders are underway for the supply of 300 new buses with natural gas, expected to be completed in the following 18 months.

Additionally, a new tender for the supply of 750 more anti-pollution technology buses, is expected to be launched in the first semester of 2024.

8^th Priority: Promoting electro-mobility.

Its market penetration is constantly increasing.

4 relevant – more flexible over the last weeks – programs are in progress, with significant subsidies for individuals, taxi-drivers and citizens in a Greek island, namely Astypalaia.

A second island is coming, namely Poros.

At the same time, a new incentive framework for enhancing electro-mobility is being designed and expected to be launched in 2024.

9^th Priority: Developing a sustainable urban mobility model.

The Ministry places particular emphasis on the sustainable planning of transportation systems, by introducing – among others – Sustainable Urban Mobility Plans (SUMP), as the main planning tool for municipalities and regional authorities.

In fact, the introduction of these Plans in Greece preceded the respective actions currently implemented in the European Union, as stipulated in the revision of the relevant TEN-T regulation that will be completed in 2024.

10^th Priority: Amplifying the Building Information Modeling – BIM.

BIM ensures the integrated digital representation of the physical and functional characteristics of an infrastructure project.

In the following months, the National Strategic Plan and the Road Map for its implementation will be posted for consultation.

I shared with you 10 coherent priorities and policies of the Ministry of Infrastructure and Transport.

Priorities and policies providing the impetus to form a more resilient economic landscape, to achieve high and sustainable growth, to create many new jobs and to enhance social cohesion.

Thank you for your attention.

***

Το 25ο Ετήσιο Capital Link Forum, μια εκδήλωση κύρους, λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο που η ελληνική οικονομία αναβαθμίζεται, δυναμώνει και επιδεικνύει αξιοσημείωτη αντοχή.

Αυτό ακριβώς σας υποσχέθηκα, πριν από ένα χρόνο, από το ίδιο βήμα.

Πρόκειται για ένα επίτευγμα που οφείλεται πρωτίστως στις θυσίες της ελληνικής κοινωνίας, σε συνδυασμό με τη συνετή δημοσιονομική πολιτική που ακολουθείται τα τελευταία χρόνια, την επιτυχή διαχείριση αλλεπάλληλων εξωτερικών κρίσεων, καθώς επίσης και την πολιτική σταθερότητα.

Ωστόσο, παρά τις θετικές προβλέψεις και τις ευοίωνες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, θα πρέπει να παραμείνουμε συνετοί και προνοητικοί στις αποφάσεις μας, καθώς η διεθνής οικονομία παρουσιάζει σημάδια επιβράδυνσης, οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες αυξάνονται, ο πληθωρισμός – αν και επιβραδύνεται – συνεχίζει να παραμένει σε υψηλά επίπεδα διεθνώς, ενώ η περιοριστική νομισματική πολιτική έχει αρνητικό αντίκτυπο στην πιστωτική επέκταση.

Σε αυτό το οικονομικό περιβάλλον, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, σύμφωνα με τις προτεραιότητες της Κυβέρνησης, έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια ενίσχυσης της συνδεσιμότητας στις μεταφορές και της ανθεκτικότητας στις υποδομές, με στόχο την ενίσχυση του περιφερειακό γεωπολιτικού και οικονομικού ρόλο της Ελλάδας.

Η στρατηγική μας βασίζεται σε μια σειρά προτεραιοτήτων:

1η Προτεραιότητα: Η υλοποίηση πολλών μικρής και μεγάλης κλίμακας έργων σε όλη την επικράτεια.

Το Μετρό Θεσσαλονίκης αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το δεύτερο εξάμηνο του 2024.

Σημαντικό τμήμα του Αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας, Ε65, θα παραδοθεί το πρώτο εξάμηνο του 2024.

Ο αυτοκινητόδρομος Πατρών – Πύργου προχωράει και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025.

Η οδική σύνδεση Άκτιο προς την Αμβρακία θα παραδοθεί τις πρώτες εβδομάδες του 2024.

O Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης και το νέο αεροδρόμιο Καστελίου προχωρούν.

Η  κατασκευή του  Flyover στην Θεσσαλονίκη έχει ξεκινήσει.

Οι αυτοκινητόδρομοι Ιωάννινα – Κακαβιά και Λαμία – Καρπενήσι  επαναδημοπρατήθηκαν.

Ο οδικός άξονας Μπράλος – Άμφισσας, τον οποίο επισκεφτήκαμε πρόσφατα με τον Πρωθυπουργό, άρχισε να κατασκευάζεται.

Και παράλληλα, υλοποιούμε 10 μεγάλα αντιπλημμυρικά έργα, που χαρακτηρίζονται ως εθνικής σημασίας.

2η Προτεραιότητα: Εξεύρεση χρηματοδότησης για την υλοποίηση των έργων.

Σε εξέλιξη βρίσκονται σχετικές πρωτοβουλίες για την εξεύρεση και την εξασφάλιση πηγών χρηματοδότησης και χρηματοδοτικών μηχανισμών για τον σκοπό αυτό.

Αυτό περιλαμβάνει την αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών κονδυλίων, με τη συμμετοχή και τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα, μέσω των παραχωρήσεων και των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα.

Μερικά από αυτά είναι:

·       Οι πόροι που προέρχονται από το εθνικό και συγχρηματοδοτούμενο σκέλος της νέας προγραμματικής περιόδου.

·       Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, μέσα από την υφιστάμενη κατανομή πόρων και την ανακατανομή κονδυλίων.

·       Το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την αποκατάσταση των ζημιών που υπέστησαν οι πληγείσες από τις φυσικές καταστροφές περιοχές.

·       Το  «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility), ειδικά για την ανάταξη και τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου, καθώς και τη σύνδεσή του με τα λιμάνια της χώρας.

·       Η δανειοδότηση – με ευνοϊκούς όρους – από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και από την Αναπτυξιακή Τράπεζα του Συμβουλίου της Ευρώπης.

·       Η χρηματοδότηση μέσα από ένα πιο υγιές και σταθερό – τα τελευταία τέσσερα χρόνια – τραπεζικό τομέα, τόσο στο ενεργητικό όσο και στο παθητικό του ισολογισμού του.

·       Και φυσικά, η άντληση πόρων από τον ίδιο τον Κρατικό Προϋπολογισμό, μέσα από την αξιοποίηση δημοσιονομικού χώρου, που σταθερά δημιουργείται τα τελευταία χρόνια.

3η Προτεραιότητα: Η αποκατάσταση των ζημιών από φυσικές καταστροφές στις πληγείσες περιοχές, με την υλοποίηση – ταυτόχρονα – έργων υψηλότερης ανθεκτικότητας.

Οι βασικές μας προτεραιότητες είναι τα σχολεία, το σιδηροδρομικό δίκτυο, οι δρόμοι και οι γέφυρες.

4η Προτεραιότητα: Έλεγχος και συντήρηση υφιστάμενων έργων υποδομής.

Για παράδειγμα, κάθε γέφυρα πρέπει να επιθεωρείται και να συντηρείται.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το συνολικό κόστος επισκευής μιας γέφυρας συνήθως υπερβαίνει το 20πλάσιο του κόστους επιθεώρησης, συντήρησης και έγκαιρης αποκατάστασης.

Το Εθνικό Μητρώο Γεφυρών, μια πλατφόρμα όπου όλοι οι φορείς θα καταχωρούν την ταυτότητα και τα τεχνικά στοιχεία των υφιστάμενων γεφυρών, θα τεθεί σε λειτουργία το 2024.

Με αυτόν τον τρόπο, θα καταγραφούν τα χαρακτηριστικά τους και οι ανάγκες συντήρησής τους, για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

5η Προτεραιότητα: Μεταρρύθμιση του ελληνικού σιδηροδρόμου.

Θα συσταθεί ένας νέος ενιαίος δημόσιος φορέας με πυρήνα τον ΟΣΕ, ενσωματώνοντας την ΕΡΓΟΣΕ και εν μέρει τη ΓΑΙΑΟΣΕ.

Ο νέος φορέας θα αναλάβει πλήρως τον ρόλο, τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες του Διαχειριστή Σιδηροδρομικής Υποδομής, όπως περιγράφεται στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο.

Ο νέος ΟΣΕ θα αναλάβει τη συνολική ευθύνη για θέματα ασφάλειας και συνεχούς βελτίωσης του σιδηροδρομικού συστήματος, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς του κλάδου και μέσα στο πλαίσιο εφαρμογής μιας ανάλυσης συστημικών κινδύνων, με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ και το σχέδιο δράσης που έχει διαμορφωθεί από την κυβέρνηση.

Η προωθούμενη μεταρρύθμιση αναμένεται να διαμορφώσει πιο αποτελεσματικές δομές και να απελευθερώσει νέες δυνατότητες.

Εκτιμούμε, επίσης, ότι θα οδηγήσει στην επίτευξη των επιθυμητών επιπέδων υψηλής ασφάλειας, με σαφή κατανομή των ευθυνών και συνολική συστημική προσέγγιση.

Επιπλέον, καθορίζονται ξεκάθαρες ροές εργασιών και συγκροτημένες διαδικασίες, όσον αφορά στη λήψη των αποφάσεων για τα σιδηροδρομικά έργα. Με αυτό τον τρόπο ενισχύεται η διαφάνεια και μπορούν να εισαχθούν καινοτομίες και τα απαραίτητα ψηφιακά εργαλεία που θα συμβάλλουν στον καλύτερο συντονισμό των έργων κατά τη φάση του σχεδιασμού και της εκτέλεσης.

6η Προτεραιότητα: Η υλοποίηση μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδίου για τον ελληνικό σιδηρόδρομο.

Η στρατηγική μας αφορά την ολοκλήρωση ενός βιώσιμου σιδηροδρομικού δικτύου ως μέρος του ΔΕΔ-Μ, μέσω της επέκτασης και του εκσυγχρονισμού των υφιστάμενων υποδομών και συνδέσεων με χώρες της ΕΕ και γειτονικές, τρίτες χώρες.

Με αυτό τον τρόπο, εγκαινιάζουμε τη συμμετοχή της Ελλάδας στους νέους σιδηροδρομικούς διαδρόμους, όπως o «3 Seas», δηλαδή «Βαλτική Θάλασσα – Μαύρη Θάλασσα – Αιγαίο Πέλαγος», καθώς και ο διάδρομος «Δυτικά Βαλκάνια – Ανατολική Μεσόγειος».

Προωθούμε το έργο για τη σιδηροδρομική σύνδεση «Θεσσαλονίκη – Καβάλα – Αλεξανδρούπολη – Μπουργκάς – Βάρνα – Ρούσε» και συμμετέχουμε στις συζητήσεις για εναλλακτικές διαδρομές εξαγωγών ουκρανικών σιτηρών, με τη διαμόρφωση λωρίδας αλληλεγγύης που θα συνδέει την Ουκρανία με τη χώρα μας, με αξιοποίηση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης.

7η Προτεραιότητα: Η ανανέωση του στόλου των αστικών λεωφορείων.

Προωθούμε ήδη την προμήθεια 250 νέων ηλεκτρικών λεωφορείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, μια διαδικασία που αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη Απριλίου 2024.

Παράλληλα, διεξάγονται δύο ακόμη διαγωνισμοί για την προμήθεια 300 νέων λεωφορείων φυσικού αερίου, που προβλέπεται να ολοκληρωθούν τους επόμενους 18 μήνες.

Επιπλέον, το πρώτο εξάμηνο του 2024 αναμένεται να προκηρυχθεί νέος διαγωνισμός για την προμήθεια 750 ακόμη λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας.

 8η Προτεραιότητα: Προώθηση της ηλεκτροκίνησης.

Η διείσδυση της ηλεκτροκίνησης στην αγορά αυξάνεται συνεχώς. Σε εξέλιξη βρίσκονται τέσσερα – πιο ευέλικτα πλέον – προγράμματα, με σημαντικές επιδοτήσεις για ιδιώτες, οδηγούς ταξί και τους πολίτες της Αστυπάλαιας, ενώ έπεται ο Πόρος.

Ταυτόχρονα, ένα νέο πλαίσιο κινήτρων για την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης σχεδιάζεται και αναμένεται να δρομολογηθεί το 2024.

9η Προτεραιότητα: Ανάπτυξη ενός μοντέλου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας.

Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών δίνει ιδιαίτερη έμφαση στον αειφόρο σχεδιασμό των συγκοινωνιακών συστημάτων, εισάγοντας, μεταξύ άλλων, τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ), ως το κύριο εργαλείο σχεδιασμού για τους Δήμους και τις Περιφέρειες.

Μάλιστα, η εισαγωγή αυτών των Σχεδίων στην Ελλάδα προηγήθηκε των αντίστοιχων δράσεων που υλοποιούνται σήμερα στην E.E., όπως ορίζει η αναθεώρηση του σχετικού κανονισμού για το Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), που θα ολοκληρωθεί το 2024.

10η Προτεραιότητα: Ενίσχυση της Τεχνολογίας Μοντελοποίησης.

H Τεχνολογία Μοντελοποίησης (Building Information Modeling – BIM) διασφαλίζει την ολοκληρωμένη ψηφιακή αναπαράσταση των φυσικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών ενός έργου υποδομής.

Τους επόμενους μήνες θα αναρτηθεί προς διαβούλευση το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο και ο Οδικός Χάρτης για την εφαρμογή του.

Μοιράστηκα μαζί σας τις 10 προτεραιότητες και πολιτικές του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Προτεραιότητες και πολιτικές, που παρέχουν την ώθηση για τη διαμόρφωση ενός πιο ανθεκτικού οικονομικού τοπίου, για την επίτευξη υψηλής και βιώσιμης ανάπτυξης, τη δημιουργία πολλών νέων θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.